ประวัติความเป็นมาของสำนักศิลปะและวัฒนธรรม

สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา เป็นหน่วยงานหลักของมหาวิทยาลัย             ที่ทำหน้าที่ในการอนุรักษ์ ส่งเสริม ทำนุบำรุง และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมของชาติและท้องถิ่น โดยได้ดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ปีพุทธศักราช ๒๕๑๘ เป็นเวลากว่า ๔๐ ปี ทำให้มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา เป็นองค์กรแห่งความรู้ ภูมิปัญญา และส่งเสริมพลังการมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนงานศิลปวัฒนธรรม เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ด้านภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมของจังหวัดนครราชสีมาและภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือโดยเฉพาะกลุ่มอีสานใต้ มีภารกิจในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ต่อยอด       ภูมิปัญญาศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นหรือทรัพย์สินทางปัญญาของบรรพชนคนไทยให้มีความเจริญรุ่งเรืองมั่นคง สร้างความภาคภูมิใจให้แก่คนในชาติและท้องถิ่น ก่อให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์อันนำไปสู่การสร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มทางศิลปวัฒนธรรม อันเป็นรากฐานสำคัญของชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งยั่งยืน

       

ภูมิหลัง
สำนักศิลปะและวัฒนธรรม ก่อตั้งขึ้นเมื่อครั้งที่มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมายังเป็นวิทยาลัยครูนครราชสีมา โดยในพระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ.๒๕๑๘ มาตรา ๕ ที่กำหนดฐานะและบทบาทของวิทยาลัยครูให้เป็นสถาบันการศึกษาและวิจัย มีวัตถุประสงค์ให้การศึกษาวิชาการและผลิตครูถึงระดับปริญญาตรี ทำการวิจัยเพื่อส่งเสริมวิชาชีพและวิทยฐานะของครู อาจารย์ และเจ้าหน้าที่ ผู้บริหารการศึกษา ตลอดจนทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม และวิชาการแก่สังคม จึงได้ก่อตั้ง “ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม” เพื่อดำเนินงานเกี่ยวกับการบำรุง รักษา พัฒนาและเผยแพร่เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม ทั้งส่วนของท้องถิ่นและของชาติมาตั้งแต่บัดนั้น
พ.ศ.๒๕๑๙ กองวัฒนธรรม กรมศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ ได้อนุมัติให้จัด “หน่วยประเคราะห์ของศูนย์ส่งเสริมวัฒนธรรมไทย”
        พ.ศ. ๒๕๒๒ ได้มีพระราชบัญญัติสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ซึ่งกำหนดให้จัดตั้งศูนย์วัฒนธรรมในวิทยาลัยครูจึงเปลี่ยนจากหน่วยประเคราะห์ มาเป็น “ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา”
พ.ศ. ๒๕๒๓ วิทยาลัยครูนครราชสีมา ได้จัดตั้งศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาวัฒนธรรมจังหวัด เพื่อปกป้องรักษาส่งเสริมเผยแพร่ ปรับปรุงและพัฒนาวัฒนธรรมของชาติ จัดตั้งหอวัฒนธรรมขึ้นครั้งแรก โดยมีว่าที่ ร.ต. ถาวร สุบงกช  เป็นหัวหน้าศูนย์ในขณะนั้น และใช้อาคาร ๕ (อาคารสำนักงานชั่วคราว คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ในปัจจุบัน) เป็นสถานที่เก็บรวบรวมโบราณวัตถุและศิลปวัตถุต่างๆ ต่อมาเปลี่ยนแปลงไปเป็น “ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม”
         พ.ศ. ๒๕๒๘  ผศ.ดร.เกียรติศักดิ์ นาคประสิทธิ์ เป็นหัวหน้าศูนย์ศิลปวัฒนธรรม ได้ย้ายสำนักงานของศูนย์มาอยู่ที่ชั้นล่างของห้อง ๑๐.๒๑ อาคาร ๑๐  (อาคารร้านค้าสวัสดิการในปัจจุบัน) โดยใช้ห้อง ๕๑๔-๕๑๕  เป็นหอวัฒนธรรม เหมือนเดิม
พ.ศ. ๒๕๒๙  รศ.ดร. ทองคูณ หงส์พันธุ์  อธิการบดีวิทยาลัยครู ขณะนั้น ได้ย้ายศูนย์ศิลปวัฒนธรรมวิทยาลัยครูนครราชสีมาและศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา  ไปอยู่ที่ อาคาร ๒ ซึ่งเป็นอาคารเก่าดั้งเดิมของสถาบัน (ปัจจุบันถูกรื้อถอนและสร้างเป็นอาคาร ๙ เฉลิมพระเกียรติ)

       

พ.ศ. ๒๕๓๑ สำนักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อม  กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี             ได้ขอความร่วมมือตั้งหน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรมท้องถิ่น จังหวัดนครราชสีมา ในวิทยาลัยครูนครราชสีมา
พ.ศ. ๒๕๓๕ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามวิทยาลัยครูว่า “สถาบันราชภัฏ” จากนั้นในปี พ.ศ. ๒๕๓๘ ได้มีการเคลื่อนย้าย อาคาร ๑ ซึ่งเป็นอาคารไม้ที่ตั้งอยู่หน้าสถาบันไปทางทิศตะวันออกของสนามฟุตบอล ผศ. อุทัย เดชตานนท์ อธิการบดีในขณะนั้นให้ย้ายศูนย์ศิลปวัฒนธรรม จากอาคาร ๒ ไปอยู่ ณ อาคาร ๑
พ.ศ. ๒๕๔๒ สถาบันราชภัฏนครราชสีมา ได้แบ่งส่วนราชการใหม่ตามพระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏ ที่ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา วันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๔๒ และได้เปลี่ยนชื่อศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มาเป็น                                “สำนักศิลปวัฒนธรรม” 
พ.ศ. ๒๕๔๗ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะสถาบันราชภัฏทั่วประเทศขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยราชภัฏ จึงได้มีการปรับเปลี่ยนส่วนราชการอีกครั้ง โดยในปี พ.ศ. ๒๕๔๘           ได้เปลี่ยนชื่อจากสำนักศิลปวัฒนธรรมเป็น “สำนักศิลปะและวัฒนธรรม” จวบจนปัจจุบัน
พ.ศ. ๒๕๕๕ ได้มีการรื้อถอนอาคาร ๑              เพื่อดำเนินการก่อสร้างศูนย์รวมกิจการนักศึกษาและหอประชุมนานาชาติ ดังนั้นในวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ จึงได้ย้ายมาตั้งสำนักงานชั่วคราว ณ อาคารยุพราชเบญจมงคล หรืออาคาร ๓๑ เป็นอาคารชั่วคราว ก่อนที่จะย้ายสำนักฯ อีกครั้งเป็นการถาวร และในวันที่ ๘ ตุลาคม ๒๕๕๕ ได้ย้ายมาตั้งสำนักงาน ณ อาคาร ๑๐ (อาคารเดิมของคณะวิทยาศาสตร์)  จวบจนปัจจุบัน

 

พ.ศ.๒๕๕๖ ผศ.ดร.ณัฐกิตติ์ อินทร์สวรรค์ ผู้อำนวยการสำนักศิลปะและวัฒนธรรมได้ผลักดันพันธกิจด้านศิลปวัฒนธรรมให้เป็นพันธกิจหลักในการพัฒนาและเสริมสร้างอัตลักษณ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา “สืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติ    และสร้างสรรค์คุณค่าภูมิปัญญาท้องถิ่นก้าวไกลสู่สากล” โดยมีการปรับโครงสร้างและการแบ่งส่วนราชการที่สนองต่อการผลักดันพันธกิจดังกล่าว                   ทั้งมิติการบริหารจัดการ วิชาการและวิจัยทางศิลปวัฒนธรรม หอวัฒนธรรมและศูนย์การเรียนรู้                รวมถึงการบริการและเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมในระดับสากล นอกจากนี้ยังพัฒนาศูนย์การเรียนรู้           “พิพิธภัณฑ์เมืองนครราชสีมา” ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ ชาติพันธุ์ มรดกทางภูมิปัญญา        อันจะแความภาคภูมิใจ ในความเป็น “โคราช” สืบไป